Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Γ. Λίλλης: “Η πάλη είναι καλύτερη από την αδράνεια”



O Γιώργος Λίλλης, μιλάει αποκλειστικά στο ’’ Namaste’’, για τα ίχνη που αφήνουν οι ζωές μας στο χρόνο εν όψει του καινούργιου του βιβλίου, ’’ Ίχνη στο Χιόνι’’, ας τον ανακαλύψουμε.

Στο βιβλίο σας ’’Ίχνη στο Χιόνιʼʼ, καταπιάνεστε με το ζοφερό θέμα του Εμφυλίου, ταραγμένες αλλοτινές εποχές, εθνικός διχασμός ,κατατετμημένες οικογένειες, αιματοβαμμένες καταστάσεις. Ωστόσο, στις μέρες μας το ιστορικό αυτό θέμα έρχεται να αγγίξει βαθειά, να ξυπνήσει μνήμες, να ταυτίσει καταστάσεις. Τι έχει το Τώρα, σύμφωνα πάντα με σας, που συναντά το ταραγμένο Χθες;

Πάντα με τρόμαζε ότι ο άνθρωπος ξεχνά πολύ εύκολα. Πάρτε για παράδειγμα την άνοδο του νεοναζισμού στις μέρες μας στην Ελλάδα αλλά και στη Γερμανία, μια χώρα που έχει μάθει με σκληρό τρόπο τις επιπτώσεις μια τέτοιας ιδεολογίας. Το χθες θα μπορούσε να γίνει γνώση για το μέλλον, αλλά είμαι λίγο δύσπιστος ως προς αυτό. Σ’ όλο τον κόσμο συνεχίζουν να υπάρχουν πόλεμοι, να πεθαίνουν παιδιά από την πείνα, να υπάρχει κατάφωρη αδικία. Για μένα το παρελθόν είναι ότι έχει διαπραχθεί και δεν αναιρείται. Το αύριο όμως μας ανήκει. Από εμάς εξαρτάται πως θα ζήσουμε. Ευχή μου είναι να γίνουμε πιο συνειδητοποιημένοι πολίτες, πιο σκεπτόμενοι, βάζοντας τον παράγοντα αγάπη πάνω από τα προσωπικά συμφέροντα.

Οι ήρωες του παρελθόντος έχουν ζυμωθεί μέσα από πολέμους, κοινωνικές αναταράξεις, γεωγραφικές ανακατανομές. Ο σημερινός ήρωας, ο υπαρξιακός άνθρωπος ζυμώνεται όμως, σε καιρό ειρήνης και καλείται να αντιμετωπίσει επερχόμενες κοινωνικές ανακατατάξεις. Θα τα καταφέρει;

Θα τα καταφέρει μόνο όταν κατανοήσει σε βάθος ποιος είναι. Είναι ζήτημα αυτογνωσίας. Τι θέλουμε τελικά; Δεν έχει ξεκαθαριστεί απόλυτα αυτή η ερώτηση. Μερικές φορές σκέφτομαι για ποιο λόγο να έχουμε φτιάξει μια κοινωνία τόσο απομακρυσμένη από τα πλαίσια μιας υποτιθέμενης ευτυχίας. Για ποιο λόγο, ενώ η ζωή είναι τόσο εύθραυστη, δεν υπολογίζουμε την διάρκειά της, ζώντας πιο ποιοτικά; Ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Είναι υπαρξιακό το ζήτημα. Τι θέλουμε τελικά; Μια ζωή γεμάτη κατακτήσεις και προσωπικές επιβολές ερήμην των άλλων, ή μια ζωή που να στρέφεται στον άλλο, επιζητώντας την συλλογικότητα;


Στο βιβλίο ένα ανήλικο παιδί σε ηλικία 10 ετών, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της αποτρόπαιης δολοφονίας των γονέων του και αυτό θα γίνει ένα τραύμα που θα τον στιγματίσει .Πότε εξαλείφονται αυτές οι ανοιχτές πληγές; Όταν συμφιλιωνόμαστε με τη μνήμη ή όταν παραδινόμαστε στη Λήθη;

Τέτοιου είδους πληγές, αν το εξετάσουμε ψυχολογικά δεν εξαλείφονται ποτέ. Ακόμα και αν έχουν ξεχαστεί είναι χαραγμένες στο υποσυνείδητο και επηρεάζουν τον ψυχισμό μας. Το μυαλό μπορεί να ξεχνά, το σώμα ποτέ, λένε και συμφωνώ. Ο ήρωας του βιβλίου μου θα συμφιλιωθεί μόνο λίγο πριν τον θάνατό του. Άρα με την λήθη. Μετά τον θάνατο όλα σβήνουν. Όσο όμως ζει, η μοναχικότητά του, ο θυμός του, η τάση του για απομόνωση, το πρόβλημα του αλκοολισμού, φανερώνουν πως έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στον άνθρωπο, γι’ αυτό κλείνεται ακόμα πιο πολύ στον εαυτό του.


Ένα μικρό παιδί, μια ταραγμένη εποχή, μια στιγμή που φτάνει να ανδρωθεί. Από κει και μετά παύει να υφίσταται η ουσιαστική παιδική του ηλικία. Κάνει μηχανιστικές κινήσεις, δεν αφήνει περιθώρια θρήνου. ’’πήρε το φλασκί κι ένα πανί και μετά πήγε στη μάνα του και έπλυνε τα ματωμένα της μούτρα. Ένιωσε, καθώς την άγγιξε, το παγωμένο της σώμα. Στις δύσκολες αυτές στιγμές η καρδιά από πού φαίνεται να αντλεί δύναμη;

Μερικές φορές με εκπλήσσει πόση δύναμη κρύβουμε μέσα μας και δεν το ξέρουμε. Σε οριακές στιγμές ο άνθρωπος ξεπερνά τον εαυτό του. Ο μικρός Περικλής δεν θα άντεχε αλλιώς. Οι συνθήκες ήταν αντίξοες για ένα παιδί. Κι όμως τα κατάφερε. Εκεί που λέμε πως πάει, δεν αντέχουμε άλλο, μια εσωτερική δύναμη μας αναγκάζει ακόμα και όταν δεν το πιστεύουμε, να συνεχίσουμε, να μην το βάλουμε κάτω.


Γραμμένο σε ένα γρήγορο, κοφτό, ξέπνοο ρυθμό, που δε σου αφήνει περιθώρια να κάνεις πίσω. Προχωράς αδιάκοπα πάνω σε μνήμη, ιστορικά γεγονότα, ρεαλιστικές σκηνές που σοκάρουν. Παλεύοντας τελικά με τα φαντάσματα φτάνεις στη συνειδητοποίηση;

Λένε πως όσο πιο πολύ εξοικειώνεσαι με τον φόβο σου τόσο πιο πολύ τον συνηθίζεις και στο τέλος δεν φοβάσαι πια. Η πάλη πάντως είναι καλύτερη από την αδράνεια. Η αλήθεια, αν και πονά, είναι πιο ισχυρή από το ψέμα. Ας μην επαναπαυτούμε στο καθιερωμένο. Συνειδητοποίηση σημαίνει αμφισβήτηση.


Πεζός λόγος, ποίηση, έμμετρος λόγος. Εκφράζεστε με όλους τους τρόπους. Ποιος είναι ο πιο καθηλωτικός;

Φυσικά η ποίηση. Με καθοδηγεί όταν γράφω. Με οδηγεί στα δικά της μονοπάτια. Και γι αυτό είναι μαγική. Δεν χωρά σε καμιά ερμηνεία, σε κανένα καλούπι, σε καμιά πεπατημένη. Ποτέ, μα ποτέ, δεν ξέρω από πριν που θα με οδηγήσει. Και αυτό την κάνει μοναδική. Καμιά άλλη μορφή λόγου δεν έχει τέτοια δραστική επίδραση πάνω μου.

Γεννηθήκατε στη Γερμανία, επιστρέψατε Ελλάδα, ξαναφύγατε σε ηλικία 23 ετών. Σχολιάστε μας από τη δική σας θέαση την έξαρση του μεταναστευτικού κύματος που επικρατεί στις μέρες μας και την αντιπαλόμενη και ιστορικά επιβαλλόμενη Ελληνική και Γερμανική κουλτούρα. Πώς συνδυάζονται αρμονικά; Πώς τα βιώνετε;



Πρέπει να ομολογήσω πως στην αρχή δυσκολεύτηκα. Οι Γερμανοί σαν λαός είναι πολύ οργανωμένοι, υποτακτικοί, πράγμα που δεν αφήνει μερικές φορές την ευκαιρία να ενεργήσεις αυθόρμητα. Βέβαια με τον καιρό το συνήθισα και αργότερα μου άρεσε κιόλας γιατί μπορούσα να βάλω ένα πρόγραμμα στη ζωή μου. Το ζητούμενο είναι να υπάρχουν ισορροπίες. Και νομίζω πως τις έχω βρει. Εντάχθηκα από την αρχή στην Γερμανική κουλτούρα, έμαθα την γλώσσα, έχω φίλους Γερμανούς. Προσεγγίζοντας μια άλλη κουλτούρα μαθαίνεις να μην έχεις προκαταλήψεις. Από την άλλη, η Γερμανία έχει αλλάξει πολύ τον τελευταίο καιρό. Η μεσαία τάξη φθίνει, έχει σχεδόν εξαφανιστεί, και η απόσταση ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς μεγαλώνει. Το 2008 στο όνομα της κρίσης καταργήθηκαν ο 13ος μισθός και τα Χριστουγεννιάτικα επιδόματα. Η Ευρώπη βαδίζει κατά την ταπεινή μου άποψη στην παρακμή. Όσο για την κρίση στην Ελλάδα, τα μίντια μίλησαν πολύ αρνητικά για εμάς στην αρχή, πράγμα που επηρέασε την κοινή γνώμη, το ίδιο όπως έγινε αντιστρόφως και στην Ελλάδα, αλλά τώρα τελευταία οι Γερμανοί έχουν αλλάξει στάση απέναντι στους Έλληνες. Λυπούνται για όλα αυτά που γίνονται και ξέρουν πως η πολιτική και το οικονομικό μοντέλο που πέρασαν οι τράπεζες ευθύνονται για την κρίση και όχι ο απλός λαός. Νομίζω πως αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι κάποια μέρα και η ίδια η Γερμανία θα καταρρεύσει οικονομικά. Τους προηγούμενους μήνες μετανάστευσαν πάρα πολλοί Έλληνες στη Γερμανία. Εύχομαι να τα καταφέρουν, αν και είναι πολύ δύσκολες οι συνθήκες ακόμα κι εδώ.

Οι ήρωες είναι κομμάτια της ψυχής σας, κομμάτια ονείρων; Οι ήρωες ζουν μέσα από εσάς ή εσείς ζείτε μέσα από αυτούς;

Είναι κομμάτια της ψυχής μου. Αλλιώς δεν θα μπορούσα να τους νιώσω. Ο Περικλής είναι για μένα αληθινό πρόσωπο. Έχω ταυτιστεί μαζί του. Ταξίδεψα μαζί του στα βουνά, έκλαψα και γέλασα μαζί του. Παρ όλα αυτά παραμένω ένας παρατηρητής. Δεν είμαι ο ήρωας, απλά κάποιος που μεταφέρει την ζωή των ηρώων του στο χαρτί.


Χρησιμοποιείτε μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να εκφράζεστε δημιουργικά. Συχνά φιλοξενείτε τη δουλειά σας σʼ αυτά. Είναι ένας χώρος μαζικός, άμεσος, απτός, αλλά είναι κατάλληλος;

Γιατί όχι. Το βασικό είναι να μπορείς να επικοινωνείς. Και διαπιστώνω με χαρά πως οι άνθρωποι έχουν ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε την επικοινωνία, τον διάλογο, την επιβεβαίωση ότι δεν είναι μόνοι. Κάποτε υπήρχαν οι σελίδες των περιοδικών, τώρα υπάρχει το διαδίκτυο που είναι πιο άμεσο και μου αρέσει γιατί ο καθένας μπορεί ελεύθερα να εκφράσει την γνώμη του. Δεν το υποτιμώ. Απεναντίας το θεωρώ ένα είδος επανάστασης.

Στις 18 Οκτώβρη, αναμένουμε τη παρουσίαση του βιβλίου σας από τον εκδοτικό οίκο Μεταίχμιο. Τι είναι αυτό που θέλετε να κοινωνήσετε σε μας;

Να μοιραστώ μαζί σας μια βραδιά αφιερωμένη στη λογοτεχνία. Να γνωρίσω από κοντά τους αναγνώστες μου, να τους ευχαριστήσω που με στηρίζουν και να συνομιλήσω μαζί τους. Κι εδώ ο κύριος στόχος είναι η επικοινωνία.

Τα μελλοντικά σας σχέδια ξέρω καλά πως συμπεριλαμβάνουν την έκδοση ενός καινούργιου βιβλίου, θα μας δώσετε μια γεύση;

Είναι ακόμα νωρίς...αλλά ίσως σας διαβάσω κάποιες σελίδες...

Σας ευχόμαστε να μη σταματήσετε ποτέ να εκφράζεστε δημιουργικά, λογοτεχνικά, ποιητικά. Να σας ζητήσουμε όμως να χαρίσετε ένα βιβλίο σας, στους αναγνώστες μας και σʼαυτούς που θέλησαν να σας ανακαλύψουν μέσα από αυτή την συνέντευξη;



Φυσικά, γιατί όχι. Και σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. 

Γιώτα Κωνσταντινίδου
πρώτη δημοσίευση έγινε στο thinkfree.gr


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου