Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2012

Xάρτινο Μουσείο Παράξενων Γεγονότων, με την Μαρία Ράπτη


Φιλόλογος στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή, ιδρυτικό μέλος του ’’Θεάτρου του Άλλοτε’’, συγγραφέας, η Μαρία Ράπτη.

 

’’Χάρτινο Μουσείο Παράξενων Γεγονότων’’. Πολυσημία τίτλου, μιλήστε μας γι’ αυτό.

 

Ο τίτλος προέρχεται από τα Cabinets de Curiosités της Αναγέννησης, τις συλλογές δηλαδή παράξενων, αλλόκοτων αντικειμένων πάνω στις οποίες μάλιστα βασίστηκε η ίδρυση πολλών μουσείων. Καθώς οι ιστορίες του βιβλίου έχουν το στοιχείο του παράξενου και του φανταστικού, ήθελα ο αναγνώστης να έχει την αίσθηση ότι κινείται μέσα σε ένα τέτοιο αλλόκοτο μουσείο, κοιτάζοντας τις προθήκες του και αφήνοντας τις δικές του ερμηνείες και αισθήσεις να τον καθοδηγήσουν. Και φυσικά, υπάρχουν και τα σκίτσα της Σπυριδούλας Ζάχου που ολοκληρώνουν εικαστικά –και ιδανικά- την ιδέα του Μουσείου.

 

Το Μουσείο είναι αποθετήριο μνήμης, εκεί κατατίθενται μνήμες, ‘’η μνήμη κύριο όνομα θλίψεων’’, τελικά;

 

Και των τύψεων και των ελλείψεων… Η μνήμη είναι, νομίζω, η τελευταία μας ελπίδα, εκείνο που θα περισώσει την ανθρωπιά μας ή θα χαθεί μαζί της Αν πρέπει να προσέξουμε κάτι περισσότερο από όλα μας τα υπάρχοντα, αν κάτι πρέπει να βάλουμε σε θυρίδα σαν πολύτιμο εύθραυστο κρυσταλλάκι, είναι η μνήμη, η μνήμη κάθε είδους, από την κοινωνική μνήμη μέχρι κι εκείνη της όσφρησης και της αφής. Βλέπουμε ήδη κάποιες επιπτώσεις από την απώλειά της και θα δούμε, ίσως, και χειρότερα….

 

Το παράξενο γιατί καταλήγει να είναι απρόσμενα οικείο;

 

Επειδή παράξενα είναι τα πάντα, μέχρι κάθε φορά να αποφασίσουμε ποιο από τα παράξενα θα θεωρήσουμε οικείο. Και τα δύο είναι έννοιες κοινωνικά κατασκευασμένες, απλά κάθε κοινωνία αποφασίζει για τη μια ή την άλλη σύμβαση. Κι όταν καμιά φορά τα όρια μπερδευτούν… ξεκινά το ενδιαφέρον κομμάτι.

 

Οι θεατρικές σας γνώσεις εισχωρούν με τέτοιο τρόπο στο βιβλίο σας, ώστε επί της ουσίας εκτυλίσσονται μπροστά μας 15 μονόπρακτα;

 

Αυτό είναι κάτι που δεν είχα σκεφτεί παλιότερα, αλλά μου το έχουν επισημάνει αρκετοί, κυρίως λέγοντάς μου ότι ο τρόπος αφήγησής μου είναι κινηματογραφικός. Όποτε ίσως η θεατρική μου πλευρά και η αγάπη που έχω στη δημιουργία εικόνων να εισχώρησαν στη γραφή μου με τρόπο που ακόμη κι εγώ δεν συνειδητοποίησα.

 

Η Μαρία είναι φιλόλογος και ασχολείται ταυτοχρόνως και με το θέατρο. Γράφει, εκδίδει βιβλίο, υποδύεται ρόλους. Είναι οι δημιουργικές της τάσεις φυγή από την πραγματικότητα ή αποτελούν έντονο παρόν σ’ αυτήν;


Οι δημιουργικές τάσεις είναι η πραγματικότητα. Αυτό πιστεύω πως ισχύει για όλους, γιατί δημιουργώ δεν υπάρχει μόνο στην τέχνη, αλλά σε κάθε μας  ανάσα κι αν είναι κάτι που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο είναι αυτό ακριβώς (ίσως είναι και αυτό που τον καταστρέφει συνάμα, αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα)… Η δημιουργία με αυτή την έννοια είναι η ίδια η διαμόρφωση της πραγματικότητας κι όχι η φυγή από αυτήν, γιατί μοιραία είμαστε ο ρυθμιστής της δικής μας πραγματικότητας, είτε ατομικά είτε συλλογικά.

 

Είστε βιβλιοφάγος, όπως χαρακτηριστικά λέτε. Ποιο βιβλίο ή ποιος συγγραφέας έχει την αγαπημένη θέση στην καρδιά σας και έχει υποστεί πολλαπλές αναγνώσεις;

Πάντα σε αυτή την ερώτηση ο εγκέφαλός μου παθαίνει έναν μικρό πανικό! Πάντα όμως ξεχωρίζω τον Μπέρτολτ Μπρεχτ για τις χειρουργικές του αναλύσεις, για το χιούμορ, την απλότητα και τη γοητευτική θεατρική του αισθητική. Πάνω από όλα όμως για το μεγάλο φόβο αλλά και τη μεγάλη αγάπη του για τον άνθρωπο, ειδικά για εκείνον που λαθεύει.

   

Με τι κείμενα καταπιάνεται το ‘’Θέατρο του Αλλοτε’’;

 

Η παράσταση ΦΟΒΟΣ είναι η πρώτη δουλειά της ομάδας, στην οποία καταπιαστήκαμε με κείμενα του Ε.Α.Πόε, πιο συγκεκριμένα με τέσσερα γυναικεία πορτρέτα. Σε αυτά τα κείμενα δουλέψαμε φτιάχνοντας αυτόνομες θεατρικές ιστορίες, τις ιστορίες τεσσάρων γυναικών-φαντασμάτων που ζουν ξανά και ξανά την ίδια φρικτή μοίρα. Δώσαμε λοιπόν τις ιστορίες του Πόε μέσα απ’ την οπτική ματιά των γυναικών. Κάτι αντίστοιχο, μια δημιουργική ματιά δηλαδή πάνω σε υπάρχουσες ιστορίες θα γίνει και στην επόμενη παράσταση.

.

Ερχόμαστε αντιμέτωποι με τους φόβους μας για να τους ξορκίσουμε; Ένας δικός σας έντονος φόβος;

 

Νομίζω πως έχουμε γίνει αφόρητα φοβικοί απέναντι στους φόβους μας, σε σημείο που να έχουν καταντήσει ταμπού. Δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό να παραδέχεσαι ότι φοβάσαι κι αυτό ισχύει για μεγάλο εύρος φόβων, από εκείνον του σκοταδιού ως εκείνον του θανάτου. Νιώθω πως ζούμε και κινούμαστε σε  ένα περιβάλλον αποστειρωμένο από το φόβο, γι’ αυτό και δεν μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε όταν τελικά χρειαστεί.

Ο πιο μεγάλος δικός μου φόβος είναι νομίζω ο πόνος των άλλων ανθρώπων, και κυρίως των δικών μου ανθρώπων. Το να γίνομαι μάρτυρας του πόνου τους χωρίς να μπορώ να βοηθήσω είναι μια σκέψη που με παραλύει.

 

Το κοινό του Θεάτρου του Άλλοτε, πώς υποδέχτηκε τα κείμενα του Πόε;

 

Ο ΦΟΒΟΣ, όντας μια ιδιαίτερη παράσταση σε έναν ιδιαίτερο χώρο, το Μπενσουσάν Χαν, προκάλεσε και πολλές διαφορετικές αντιδράσεις και πολλές ερμηνείες από το κοινό. Πέρα όμως από τις επιμέρους προσεγγίσεις, η συντριπτική πλειοψηφία του κοινού αφέθηκε στο αίσθημα και την ατμόσφαιρα που δημιουργήσαμε, καθώς ο στόχος δεν ήταν να τους βάλουμε στη διαδικασία να εκλογικεύσουν και να εξηγήσουν αυτό που έβλεπαν αλλά κυρίως να το νιώσουν, δεν υπερτερούσε δηλαδή το στοιχείο του κειμένου στην παράσταση. Η θερμή υποδοχή του κοινού πάντως ήταν μια ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία για εμάς γιατί ο ΦΟΒΟΣ είναι μια παράσταση που φτιάξαμε εντελώς μόνοι μας, κυριολεκτικά από το μηδέν.

 

 

Ανατριχιαστικές ιστορίες, παράξενα γεγονότα από τη μια και μαραθώνιες αφηγήσεις παραμυθιών από την άλλη, πώς συνδυάζονται;

 

Αυτό αφορά την πολυπλοκότητα και την πολυεπιπεδότητα του ανθρώπου. Χρειαζόμαστε το ανατρίχιασμα όπως χρειαζόμαστε και το όνειρο για να είμαστε ισορροπημένοι. Ή τουλάχιστον να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι γινόμαστε ισορροπημένοι. Εγώ μάλλον την έχω…

 

Συνέντευξη: Γιώτα Κωνσταντινίδου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου